Linia kolejowa Zagórz–Ustrzyki Dolne–Chyrów–Przemyśl: Reaktywacja "Strzały Południa" i jej potencjał

Historia linii kolejowej Zagórz–Ustrzyki Dolne–Chyrów–Przemyśl, zwanej niegdyś „Strzałą Południa”, to fascynujący przykład wykorzystania infrastruktury kolejowej w Polsce i na Ukrainie w celu połączenia regionów przygranicznych. Mimo że linia od wielu lat nie funkcjonuje, jej potencjał gospodarczy, turystyczny i społeczny pozostaje ogromny. W ostatnich latach pojawiły się głosy o potrzebie jej reaktywacji, jednak napotkano liczne wyzwania związane z polityką międzynarodową, infrastrukturą oraz finansowaniem.

Krótka historia "Strzały Południa"

Linia kolejowa, uruchomiona w latach 60. XX wieku, była symbolem współpracy między Polską a Związkiem Radzieckim. Pociąg kursujący na trasie Przemyśl–Chyrów–Zagórz szybko zyskał popularność, przewożąc zarówno pasażerów, jak i towary, m.in. polskie przyczepy rolnicze i węgiel w zamian za ciągniki produkcji radzieckiej.

Przejazd przez 42 km terytorium ZSRR był nie tylko dogodnym połączeniem, ale także atrakcją turystyczną, umożliwiając Polakom zobaczenie ziem, które przed wojną należały do Polski. Pociągi kursowały na tej trasie do końca istnienia Związku Radzieckiego, a później, przez kilka lat, pod egidą Ukrainy, zanim zostały zawieszone z powodów finansowych i politycznych.

Obecny stan linii i działania na rzecz jej reaktywacji

Linia Zagórz–Chyrów pozostaje technicznie przejezdna na niektórych odcinkach, jednak wymagała modernizacji zarówno po stronie polskiej, jak i ukraińskiej. Po stronie polskiej jak i ukraińskiej przeprowadzono remont na odcinku Zagórz–Ustrzyki Dolne- Chyrów, co umożliwia kursowanie pociągów turystycznych i towarowych. Po stronie ukraińskiej stan infrastruktury wymaga inwestycji w remonty torów oraz peronów.

Ministerstwo Infrastruktury od lat podejmuje próby negocjacji z władzami Ukrainy w sprawie przywrócenia połączeń na tym odcinku. Główną przeszkodą pozostaje cena dostępu do torowiska i brak międzynarodowego porozumienia dotyczącego ustanowienia formalnego przejścia granicznego kolejowego w Niżankowicach, w Krościenku problem rozwiązano.

Zgodnie z informacjami Ministerstwa Infrastruktury i przewoźnika SKPL, odcinek Chyrów–Ustrzyki Dolne wymaga zarówno niższych stawek za dostęp do torowisk po stronie Ukrainy, jak i uregulowania kwestii związanych z kontrolą graniczną w Niżankowicach. Obecnie nie istnieją warunki dla odprawy granicznej pociągów pasażerskich na odcinku Chyrów- Przemyśl, co oznacza konieczność budowy tymczasowych obiektów odprawy celnej na przejściu drogowo- kolejowym Niżankowice, które jeszcze jest budowane.

Korzyści z reaktywacji linii

Reaktywacja linii Zagórz–Chyrów–Przemyśl niesie za sobą szereg potencjalnych korzyści dla regionu Podkarpacia i zachodniej Ukrainy:

1. Poprawa dostępności komunikacyjnej:
   Linia umożliwiłaby mieszkańcom regionu szybki i wygodny dojazd do centrów regionalnych, takich jak Przemyśl czy Zagórz, a także do Ukrainy. To szczególnie ważne w obszarze wykluczenia transportowego, jakim są Bieszczady.

2. Rozwój turystyki:
   Połączenie mogłoby przyciągnąć turystów zarówno z Polski, jak i Ukrainy, zainteresowanych podróżą przez malownicze tereny Karpat oraz odwiedzających historyczne miasta, takie jak Chyrów czy Ustrzyki Dolne.

3. Wsparcie gospodarcze:
   Wznowienie przewozów towarowych może ożywić lokalną gospodarkę, umożliwiając lepszy transport produktów rolnych, drewna i innych surowców.

4. Integracja międzynarodowa:
   Linia kolejowa może stać się symbolem współpracy transgranicznej, wspierając rozwój relacji między Polską a Ukrainą.

Wymagane inwestycje i działania

Aby reaktywacja stała się możliwa, konieczne są:

• - najważniejsze to zrealizowana już modernizacja infrastruktury kolejowej na całym odcinku, w tym remont torów, wymiana rozjazdów oraz budowa peronów.
• Ustanowienie kolejowego przejścia granicznego w  Niżankowicach/ Malhowicach z odpowiednimi obiektami do odprawy celnej i granicznej.
• Porozumienie międzynarodowe między Polską a Ukrainą w sprawie zasad przewozów pasażerskich i towarowych na tej trasie.
• Włączenie linii do sieci połączeń regionalnych i międzynarodowych z odpowiednim finansowaniem operacyjnym.

Podsumowanie

Linia kolejowa Zagórz–Ustrzyki Dolne–Chyrów–Przemyśl to przykład infrastruktury o ogromnym potencjale, zarówno historycznym, jak i współczesnym. Jej reaktywacja wymaga współpracy na szczeblu lokalnym, regionalnym i międzynarodowym, a także odpowiedniego finansowania i woli politycznej.

Dla regionu Bieszczadów byłaby to szansa na rozwój gospodarczy i turystyczny, a dla mieszkańców – powrót do historii i lepsza jakość życia. Ostateczna decyzja należy jednak do władz Polski i Ukrainy, które muszą przezwyciężyć trudności związane z regulacjami prawnymi, infrastrukturą i finansami.

Autor: Szt. Int. poprawki A. Fularz
Źródło: Bieszczadzka.eu