Sanok,

środa, 16 października 2013

O ruinach monastyru Zakonu Świętego Bazylego Wielkiego w Horodyszczu k. Sanoka


Basil of Caesarea.jpgSzereg zgromadzeń zakonnych wywodzi swój rodowód od św. Bazylego Wielkiego, którego Pisma Ascetyczne leżą u podstaw konstytucji kongregacji. Mieli oni, zapewne w czasach przedkatolickich, mieć swój monastyr w dawnym Horodyszczu. Ze staroruskiego  “horodyszcze” oznacza gród.
Monaster św. Bazylego to nieistniejący męski klasztor obrządku bizantyjskiego w masywie górskim Kopacza na terenie wsi Trepcza.W ostatnich latach[2] odkryto fundamenty dwóch cerkwi, starszej i młodszej oraz towarzyszącego im cmentarzyska oraz całego zespołu luźnych sakraliów na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Trepczy. Na wzgórzu odnaleziono sporo przedmiotów, m.in. relikwiarzy w kształcie krzyża – enkolpionów, niemieckich monet z XI wieku i pieczęci, jedna z nich należała do Ruryka Rościsławicza i przedstawiała popiersie Bazylego Wielkiego. Informacja o dawnym klasztorze Bazylianów na wzgórzu rozpowszechniona była szeroko w dawnej historiografii polskiej i rusińskiej. Pojawiła się ona między innymi w szematyzmach przemyskiej diecezji greckokatolickiej z 1830 i 1879 roku, oraz w szematyzmach AAŁ z 1936 roku.
Szematyzm greckokatolicki z roku 1830 wspomina, że na wzgórzu Horodyszcze koło Sanoka miały się zachować ruiny monasteru Świętego Bazylego  (na zdjęciu, cc wikimedia).
"Hic erat olim Manasterium O.S.B.M (Ordo Sancti Basilii Magni) in Monte alto, sed pridem abolitum, cujus rudera solummodo manserunt.



Tu był kiedyś na wysokiej górze monaster OSBM (Zakon Świętego Bazylego Wielkiego), ale dawno temu zniesiony, z którego ruiny pozostały tylko.

Szematyzm 1830 str. 72